Oirschot

Dinsdag 13 Maart j.l. ben ik naar een informatiebijeenkomst over burgerparticipatie van de gemeente Oirschot geweest. Er lag een conceptnota klaar waarin het begrip burgerparticipatie nader wordt omschreven. De nota besloeg 24 pagina’s waarvan een groot gedeelte was overgenomen van allerhande internet sites. Ik miste in de nota een terugblik. In de conceptnota was bijvoorbeeld niets terug te vinden over de vier voorafgaande voorlichtingsbijeenkomsten en de inbreng van sommige burgers over burgerparticipatie.

Als ik zie hoe het gegaan is met verschillende onderwerpen waar de SP en anderen van het inspreekrecht hebben gebruik gemaakt, constateer ik dat er hoegenaamd geen terugkoppeling is geweest. Het lijkt dat het inspreekrecht een vorm van burgerparticipatie is maar er komt in de praktijk bar weinig van terecht. Hier wordt de burger op het verkeerde been gezet met alle teleurstellingen van dien. Als je inspreekt gebeurt dat altijd voorafgaande aan de besluitvorming, de beslissingen zijn eigenlijk al genomen en de voorstellen worden veelal als hamerstukken door de Raad aanvaard. Eigenlijk zou men vooraf veel werk moeten verzetten, op pad moeten gaan om te luisteren wat de betrokkenen te melden hebben, partijen zouden hun achterban moeten raadplegen en goed luisteren. Met die informatie zou men iets moeten doen en het resultaat terugkoppelen naar de betrokkenen. Dat is burgerparticipatie. Een probleem is dat in een klein dorp als Oirschot het “ons kent ons” geldt. Je loopt het gevaar snel te boek te staan als een notoire klager met reacties in de trant van “daar heb je ze weer”. Vaak lopen mensen die zaken aan de orde willen stellen tegen regels aan en stuiten op veel onbegrip van de gemeente. Het lijkt er soms zelfs verdacht veel op dat de Gemeente Oirschot ten aanzien van echte burgerparticipatie een ontmoedigingsbeleid voert.

Tijdens de bijeenkomst bekroop mij het gevoel dat de raad zeker niet dicht bij de mensen staat die ze zeggen te vertegenwoordigen. Het papier is geduldig. Echt contact met de burger is er niet. Zeer terecht merkte Dorpsvisie op: “waar is die burger?”. Burgers zijn er natuurlijk wel; wij zijn tenslotte allemaal burgers. Maar de raad heeft kennelijk moeite om met die burger in contact te komen.

De bijeenkomst stond onder leiding van Willy Evers, wethouder van de gemeente Oirschot. Er waren ook burgers aanwezig die een groep of vereniging vertegenwoordigen. Uit hun reacties bleek dat zij bijzonder weinig vertrouwen hebben in burgerparticipatie: alles verdwijnt in de la. Door het JPO werd gezegd dat er geen terugkoppeling is geweest op alle inbreng die ze hebben gehad ten aanzien van verschillende onderwerpen. Door wethouder Evers werd dit zo uitgelegd dat hij het fijn vond dat het JPO de gemeente een compliment gaf over de mogelijkheden van inbreng in verschillende onderwerpen waar het JPO aan heeft deelgenomen. Ik vond dit misplaatst van Evers omdat dit niet de essentie van het JPO verhaal was. Helaas geldt hetzelfde droevige verhaal voor alle mensen die hun zegje voor verschillende groeperingen doen en er niets van terug zien. De Gemeente maakt mooie sier: “kijk eens wat wij allemaal doen om de burger mee te laten praten!” Het maakt op mij de indruk van een schijndemocratie. Zo heb ikzelf verschillende workshops en andere bijeenkomsten bezocht. Wat mij opvalt, is dat vaak beklemtoond wordt dat de opkomst altijd zo geweldig is. Ik vind de aanwezigheid van 10 mensen, zoals bij één van deze bijeenkomsten het geval was, geen geweldige opkomst. En als daar dan ook nog de helft van het college aanwezig is, dan werkt dat ronduit intimiderend. Zo hadden wij als huurders een afspraak gemaakt met de Huurdersraad. Tot onze grote verbazing kwam er een hele delegatie: wethouder Machielsen, de directeur van het Woningbouwbedrijf Oirschot en directeur Vermeulen-de Bie van woningcorporatie Laurentius. Ik ervaar dat als pure intimidatie. Wij waren hier niet op voorbereid en echt vrijuit spreken over bepaalde onderwerpen was niet meer aan de orde.

Terug naar de bijeenkomst over burgerparticipatie. Twee sprekers trokken mijn aandacht, deze twee mensen zijn zeer goed thuis in het WMO beleid. Ik heb ze meerdere malen gehoord bij het inspreekrecht. Ik kan niet anders concluderen dan dat hun inbreng zeer gedetailleerd is en zeker ook bruikbaar. Toch bekruipt mij het gevoel dat deze mensen als notoire klagers gezien worden. Dit werd duidelijk door de aanpak van Evers om deze mevrouw even te laten weten wat haar plaats is letterlijk en figuurlijk. Eerst werd ze er op gewezen dat ze op haar plaats kon blijven zitten en haar zegje kon doen. Dat ging op een zodanige toon dat ik er van schrok. Gelukkig liet ze zich niet van haar stuk brengen en bleef bij de inspreekstoel staan. Daarna maakte ze een korte samenvatting over wat ze tot dan toe gehoord had van het college. Daarop kreeg ze tot mijn verbazing te horen dat het niet aan haar was om daar een analyse over te maken want dat was de taak van de heer Evers, volgens Evers zelf. Burgerparticipatie hoezo? Als je deze mensen, die zo betrokken zijn, liever niet aan het woord wilt hebben waar ben je dan mee bezig?

Verder vroeg men zich af hoe je mensen warm kunt maken voor burgerparticipatie. Een groep mensen waar dit belangrijk voor zou kunnen zijn betreft mensen die aan de onderkant van de maatschappij staan. Deze mensen weten soms niet eens wat dat woord inhoudt. Een groot deel van deze groep is niet of nergens bij aangesloten. Dan kan Evers wel zeggen dat ze veel verenigingen en adviesorganen raadplegen maar als deze mensen daar al niet in beeld zijn, hoe kan je dan weten wat er echt gaande is bij deze groep burgers ? Onze SP afdeling kreeg een keer het advies van de “De Gewone Man” om eens een cursus “respect” te gaan volgen na een betoog van ons tijdens het gebruik maken van het inspreekrecht. Als hier op deze bijeenkomst al geen respect kan worden opgebracht voor mensen die oprecht een bijdrage willen leveren, hoe kan je dan van andere burgers verwachten dat ze aan burgerparticipatie willen deelnemen.

Jozee Kat-Soetens
bestuurslid SP afdeling Oirschot-de Beerzen