Oirschot

Dit keer een soort van column van Sander Putmans, bestuurslid van de SP afdeling in oprichting Oirschot-de Beerzen.

De wijsheid heb ik (helaas) niet in pacht. Maar dat neemt niet weg dat je ergens over na kunt denken en kunt denken aan mogelijkheden hoe dingen beter zouden kunnen.

Pas was ik naar een programma op de Belgische radio aan het luisteren wat me weer eens aanzette tot nadenken over een bepaald onderwerp. Het ging over het zeer hoge aantal zelfdodingen in België in verhouding met andere Europese landen. Een professor kwam aan het woord die het verband legde met de prestatiemaatschappij zoals België (maar ook Nederland) is en het niet kunnen voldoen aan de verwachtingen van die maatschappij door een aanzienlijk deel van de bevolking.

Dat is volgens hem een oorzaak van het hoge aantal depressies en zelfdodingen in het land op zeer korte afstand van ons, hier in Zuidoost Brabant. Veel mensen kunnen door verschillende oorzaken niet mee in de prestatiemaatschappij en krijgen financieel niet hetgeen voor elkaar wat mensen in hun omgeving wel voor elkaar krijgen. Voor een deel van deze mensen heeft dit tot gevolg dat het een en ander gaat knagen. Ik denk dat er een grote kern van waarheid in de theorie van deze Vlaamse professor zit.

Waar ik vaak over nadenk is het gegeven dat er veel onvrede leeft onder de bevolking van Nederland. Als je kijkt naar de totale financiële rijkdom van ons land lijkt het misschien raar. Veel dingen zijn in ons land goed voor elkaar en we leven in een land wat zich in de top bevindt van de meest ontwikkelde staten op deze aardbodem. Maar men praat over de totale rijkdom van het land. Zo staat volgens bepaalde gegevens de Verenigde Staten van Amerika qua netto inkomen iets boven Nederland maar is het minimumloon in alle staten van Amerika lager dan in Nederland. Dat lijkt te wijzen op een grotere inkomensongelijkheid in dit land. De welvaart lijkt er niet goed verdeeld. Zeker ook als je het hoge aantal daklozen en mensen onder de internationale armoedegrens meerekent. Triest als je het mij vraagt, maar de realiteit. Terug naar Nederland. De totale welvaart van ons land is enorm. We hebben een sociaal vangnet wat veel mensen opvangt maar toch leven honderdduizenden mensen in Nederland onder de armoedegrens. We krijgen in toenemende mate te maken met mensen die een voltijd baan hebben maar de touwtjes amper (of niet) bij elkaar kunnen knopen. De zogenaamde ‘werkende armen’. We hebben ook te maken met een regering van VVD & CDA (met gedoogsteun van de PVV) die de tweedeling in ons land volledig in de hand werkt met zijn maatregelen, en soms het uitblijven hiervan. Dat werkt onvrede in de hand en naar mijn mening is dat op lange termijn zeer schadelijk voor de gehele maatschappij (en op korte termijn uiteraard al voor de mensen die buiten de boot vallen, waaronder een groot aantal kinderen). Ongelijkheid is een bijkomend effect van deze tweedeling. Kinderen die in een achterstandsgezin opgroeien hebben vaker een basis die goede resultaten op school (en in de maatschappij) negatief beoordelen. Een tweedeling in Nederland brengt in mijn ogen dus ook grote schade toe aan onze maatschappij. Voor mij, en de partij waar ik actief voor ben (de SP) een reden voor verzet. Verzet tegen de droom die uit kan draaien op een nachtmerrie en de onvrede alleen maar verder aan zal wakkeren.

Maar dan is er in mijn ogen ook nog een oorzaak van onvrede die zich niet laat vangen in geld. Ik heb de laatste jaren het geluk gehad om een ruime tijd in het buitenland door te hebben gebracht. Ik heb van dichtbij armoede meegemaakt. Vaak schrijnend en mensonterend. Maar vaak waren de arme mensen ook absoluut niet zielig. Ik heb op veel plaatsen een geestelijke rijkdom gevoeld die de financiële rijkdom overwint. Laos bijvoorbeeld als voorbeeld. In dit land heb ik alles bij elkaar een half jaar doorgebracht. Laos is een land wat behoorlijk onderontwikkeld is. Wegen zijn vaak slecht, de gezondheidszorg is zeer gebrekkig en in sommige gebieden nagenoeg afwezig, mensen worden een stuk minder oud dan in Nederland en het inkomen ligt erg laag. Een aanzienlijk deel van de bevolking leeft onder de armoedegrens en heeft geen of slechte toegang tot basisvoorzieningen zoals water of elektriciteit. Maar de bevolking is vriendelijk, behulpzaam en probeert er het beste van te maken. Mensen zijn er (ook het klimaat speelt mee) vaak wat kalmer dan in Nederland of andere westerse landen en stress wordt zoveel mogelijk vermeden. Op veel plaatsen heerst een rust en kalmte zoals je in Nederland nauwelijks tegenkomt. Na een tijdje in een Laotiaans dorp lijkt Nederland (ondanks alle regels en goede voorzieningen) soms een gekkenhuis (waar je overigens zo weer deel van uitmaakt). Als Laos zijn infrastructuur wat meer op orde zou krijgen (waar men aan werkt), de scholing op een behoorlijk peil krijgt en de gezondheidszorg naar een goed niveau kan tillen, dan is men een heel eind. Kennisoverdracht en hulp aan kleinschalige projecten met nauwe samenwerking met de lokale bevolking (en dus verantwoording voor deze mensen en het betrekken ervan) vanuit landen zoals Nederland kan daarbij erg nuttig zijn. Als men de rust en kalmte dan ook kan bewaren zou het een paradijsje zijn. En dan hoeft het niet eens financieel zo welvarend te zijn als Nederland.

Mensen lijken in Nederland een eeuwige strijd tegen de klok te voeren, de tijd is koning en veel is vaak niet genoeg. Nederland lijkt soms gevangen in het systeem waar we in leven. Nu begrijp ik dat het in stand houden van een welvaartsstaat geld, moeite en inspanning betekend maar een heel klein beetje minder haast zou niet erg zijn. Een deel van de onvrede in Nederland komt in mijn ogen dan ook voort uit het gebrek aan ontspanning en de mogelijkheden daartoe. Echte welvaart laat zich dus niet alleen vangen in geld maar ook, en vooral, in onderlinge solidariteit (op grotere en kleine schaal), gelijkwaardigheid en menselijke waardigheid. Als we dat in Nederland iets meer voor elkaar zouden krijgen zijn we al een heel eind. Want geluk laat zich volgens mij niet vangen in het hebben van een Ferrari. Echte rijkdom zit ‘m volgens mij in andere dingen. Wat dat betreft komt een zin uit de tekst van Karel Glastra van Loon weer prima van pas: ‘wie zijn rijkdom niet kan delen, is als mens totaal mislukt’.

Het is niet voor niets dat veel oudere mensen aangeven dat de mentaliteit (en onderlinge solidariteit die daaraan vaak ten grondslag lag) in de jaren ’60 als erg positief werd ervaren. Met een stuk minder financiële welvaart overigens…

Onvrede is iets wat serieus genomen dient te worden in de politiek. Of het nu gaat over stankoverlast in Middelbeers, allochtone probleemjeugd in Helmond of gebrek aan solidariteit. Maar een deel van de onvrede is mijn inziens weg te nemen door tweedeling niet in de hand te werken maar tegen te gaan, nationaal en internationaal.

De partij waar ik me sterk mee verbonden voel en waar ik lid van ben (de Socialistische Partij) zal er dan ook alles aan doen om te komen tot een maatschappij in Nederland en een wereld waarin de peilers van welvaart staan op de fundamenten van solidariteit, gelijkwaardigheid en menselijke waardigheid. Ons verzet is en zal zijn dan ook zijn tegen alles wat daar tegenin druist. Zo ook de tweedeling die nu verder wordt veroorzaakt door de regering Rutte. Mensen van alle rassen, religies etc. zijn daarom ook welkom om zich samen met ons te verzetten tegen deze ontwikkelingen.

De SP heeft daarom een campagne in het leven geroepen: 1 voor allen!